Xuất xứ của khăn quàng đỏ và lời hô "Sẵn sàng!"
Ai cũng biết ngày 15/5/1941 là ngày ra
đời của Hội Nhi đồng Cứu quốc do Bác Hồ thành lập mà sau này đổi tên là
Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Nhưng xuất xứ của "chiếc khăn
quàng tươi thắm vai em" và lời hô: :"Sẵn sàng!" thì có thể ít người biết
hơn.
Hình ảnh đã trở thành rất thân quen với chúng ta
Xin
chia sẻ với các bạn bài viết của nhà báo Phan Việt Hùng, Phó Tổng biên
tập Báo Nhi Đồng sẽ mang đến cho chúng ta nhiều thông tin thật thú vị và
bổ ích.
Đang
tháng Năm. Hôm qua. 15/5, Đội TNTP Hồ Chí Minh, hay gọi thân thuộc hơn,
Đội ta tròn 77 tuổi. Chuẩn bị tới ngày 19/5, là Ngày sinh Bác Hồ muôn
vàn kính yêu. Và đó cũng chính là
Ngày thành lập Đội thiếu niên tiền phong Liên Xô, mang tên Lênin. Chính
xác, là 96 tuổi. Tình cờ, Bác Hồ có cùng ngày sinh với Đội TNTP Liên Xô.
Chiếc
khăn quàng đỏ là chiếc khăn thiêng liêng của Đội ta. Nó có hình tam
giác, màu đỏ, như là một góc lá quốc kỳ, nhuốm máu bao anh hùng liệt sĩ
đã hy sinh trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Có thể bạn không biết, chiếc khăn quàng đỏ đó, có xuất xứ từ quê hương của Lênin vĩ đại.
Cha đẻ
của chiếc khăn quàng đỏ, chính là Innokentiy Nikolayevich Zhukov
(1875-1948), một trong những nhân vật chủ chốt của phong trào Hướng đạo
sinh, là một trong vài nhân vật thành lập tổ chức Đội ở Liên Xô.
Cha đẻ của chiếc khăn quàng đỏ
Năm
1922, Zhukov tham gia công tác thiếu nhi trong Trung ương Đoàn
Komsomol, đồng thời ông cũng là một giáo viên môn địa lý. Cũng trong năm
này, ông tham gia việc chuẩn bị ra đời tổ chức đội TNTP, trên cơ sở 2
nhóm hướng đạo sinh thuộc trường TDTT Moskva. Cũng chính ông, đã đặt ra
tên gọi Đội viên (пионер) cho thành viên của tổ chức dành cho thiếu nhi
này. Cũng chính ông, đã nghĩ ra khẩu hiệu "Hãy sẵn sàng" ("Будь готов!")
để các đội viên đồng thanh đáp lại "Sẵn sàng" ("Всегда готов!).
"Vì
Tổ quốc XHCN! Vì lý tưởng của Bác Hồ vĩ đại! Sẵn sàng!". Chúng ta đã
từng nghe anh chị phụ trách hô câu đó khi hát xong Đội ca "Cùng nhau ta
đi lên". Và lồng ngực non trẻ của chúng ta đã từng rền vang câu đáp lại:
"Sẵn sàng!'.
Cũng chính ông,
Innokentiy Nikolayevich Zhukov, đã nghĩ ra mẫu Chiếc khăn quàng đỏ, hình
tam giác dành cho các đội viên TNTP. Ba góc của chiếc Khăn quàng đỏ,
biểu tượng cho mối liên hệ hữu cơ không rời của Đảng, Đoàn và Đội TNTP.
Thông tin này, chắc hẳn chúng ta, các cựu đội viên, vẫn ít người biết ý
nghĩa sâu xa của nó, đúng vậy không?
Chuẩn
của Chiếc khăn quàng Đỏ, có hình tam giác, cạnh dưới dài 100 cm, chiều
cao 30 cm, mỗi cạnh dài khoảng 58,3 cm. Thời Liên Xô, giá của nó là 58
kopek, mỗi năm có khoảng 3 triệu đội viên mới gia nhập Tổ chức này.
Ngày
nay, sau khi Liên Xô tan rã, chiếc khăn quàng đỏ vẫn tồn tại. Vào ngày
19/5 hàng năm, trên Quảng trường Đỏ vẫn thường diễn ra Lễ kết nạp đội
viên, một hoạt động do Đảng Cộng sản Nga và Đoàn Komsomol tổ chức.
Cách
đây 3 năm, tháng 10/2015, tổng thống Nga Putin đã ký sắc lệnh thành lập
"Phong trào học sinh Nga", như là sự hoàn thiện các tổ chức chính trị ở
Nga trong việc giáo dục thế hệ trẻ của đất nước. Nhiều người coi đây là
sự phục hưng của tổ chức Đội TNTP ở Nga (Путин возродил «пионерию").
Thủ
tướng Nga Medvedev đã từng được các bạn nhỏ Nga đeo tặng Khăn quàng đỏ.
Năm 2000, tháng 7, khi sang thăm Bắc Triều Tiên, tổng thống Putin cũng
đã được các bạn nhỏ nước này trân trọng đeo Khăn quàng đỏ.
Sinh
thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng Phạm Văn Đồng khi đến thăm các
cháu thiếu nhi tại trại hè Artek (Liên Xô) cũng đã được các đội viên
TNTP đeo tặng chiếc Khăn quàng đỏ. Ở ta, vào những kỳ cuộc Đại hội, các
bạn đội viên vẫn trân trọng đeo chiếc Khăn quàng đỏ cho các bác lãnh đạo
Đảng và Nhà nước.
Bác Hồ được các cháu thiếu nhi quốc tế đeo tặng khăn quàng đỏ
Năm
1978, khi mình còn sinh hoạt ở Cung thiếu nhi HN, từng có mặt trong đội
thiếu nhi đi đón các nguyên thủ quốc gia phe XHCN ở Quảng trường sát
ngay Bắc bộ phủ, ngay gần Cung. Các bạn trong Đội quốc tế cũng đã thắt
Khăn quàng đỏ cho các vị nguyên thủ, như là lời chào trân trọng nhất.
Hình như đến nay, thủ tục này khi đón tiếp các khách quốc tế không còn
được duy trì nữa thì phải.
Ở
Nga hiện nay, chiếc Khăn quàng hình tam giác không chỉ còn là màu đỏ.
Nó có thể là màu đỏ, có thể là 3 màu quốc kỳ Nga (như của thiếu nhi của
Đảng Nước Nga thống nhất), hay là màu xanh dương, xanh lá cây..
Màu
đỏ, màu xanh, các màu của cầu vồng, thời thế nay đã khác. Nhưng trên
hết, chiếc Khăn quàng đó, luôn có giá trị giáo dục lớp trẻ Nga ý thức
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, từ những việc làm nhỏ, như tôn tạo nghĩa
trang, tự hào về truyền thống lịch sử, trồng cây, giữ gìn vệ sinh môi
trường....
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với chiếc khăn quàng đỏ
Những ai đã từng khoác trên vai chiếc Khăn quàng đỏ tươi thắm, hãy đừng quên lai bài viết này nhé!
Nhà báo Phan Việt Hùng
Xin
chia sẻ với các bạn ca khúc rất hay về chiếc khăn quàng đỏ của nhạc sĩ
Ngô Ngọc Báu (đã được đưa vào chương trình Âm nhạc lớp 4).
Ca khúc "Khăn quàng thắm mãi vai em"